W jaki sposób wykonuje się badania psychologiczne?

Badania psychologiczne obowiązkowo obejmują przedstawicieli zawodów, które wiążą się z dużą odpowiedzialnością i większym niż przy wykonywaniu innych prac stresem. Lista zawodów, których przedstawiciele przed podjęciem swoich obowiązków muszą przejść badania psychologiczne znajduje się w załączniku do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. W naszym artykule przedstawiamy najważniejsze zawody, których przedstawiciele są objęci obowiązkiem poddania się badaniom psychologicznym oraz dokładniej opisujemy ich przebieg.

Przedstawiciele, jakich zawodów, muszą przejść badania psychologiczne?

Lista zawodów, których przedstawiciele według przepisów, przed rozpoczęciem pracy w zawodzie muszą się poddać takim badaniom znajduje się w załączniku do rozporządzenia w sprawie rodzajów prac wymagających specjalnej sprawności psychofizycznej Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. Lista obejmuje 36 zawodów, jednak w praktyce obowiązkiem wykonywania badań psychologicznych mogą być objęte również zawody, których na tej liście nie ma, a których wykonywanie także wiążę się z koniecznością bycia bardzo opanowanym, umiejętnością szybkiego podejmowania ważnych decyzji oraz wysoką koncentracją na powierzonych zadaniach. Jak dodaje nasz rozmówca, lekarz specjalista z Niepublicznego Zakładu Podstawowej i Specjalistycznej Opieki Medycznej Medan w Jarocinie:

W przypadku zawodów, które nie znajdują się na liście, a mimo to przed podjęciem obowiązków, pracodawca wymaga od nas wykonania badań, możemy oczywiście odmówić ich wykonania, ale najprawdopodobniej nie zostaniemy wtedy przyjęci do pracy. Wśród zawodów, w których konieczne jest przejście badań psychologicznych znajdują się m.in. takie zawody, jak: zawodowi kierowcy, piloci lotniczy, piloci morscy, kontrolerzy lotów, pracownicy policji, wojska, nawigatorzy, kaskaderzy oraz osoby, które pracują z materiałami wybuchowymi.

Dlaczego badania psychologiczne są ważne?

Badania psychologiczne kandydatów do pracy we wspomnianych wcześniej trudnych psychicznie zawodach są tak ważne, dlatego, że często od tego, jak będzie się je wykonywało może zależeć zdrowie i życie innych osób, a osobom bez odpowiednich predyspozycji do takiej odpowiedzialności może być po prostu bardzo trudno i niekoniecznie muszą sobie dać radę. W ramach badań psychologicznych sprawdza się m.in. umiejętność koncentracji, kreatywność  w rozwiązywaniu napotkanych problemów, zdolności współodczuwania, radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów oraz pracy w grupie. Ze względu na to, że wraz z wiekiem i doświadczeniem życiowym pewne zdolności mogą się obniżać, wykonywanie tych zawodów wymaga powtarzania tych badań co pewien czas. Jak często, to zależy od tego, jaki wykonuje się zawód i jest to określone w konkretnych aktach prawnych.  

Przebieg badań psychologicznych

Przebieg badań psychologicznych może być różny w zależności od rodzaju pracy, jaką będzie się później wykonywało. Najczęściej jednak badania psychologiczne składają się z dwóch części: testowej i sprawnościowej.

W części testowej określany jest typ osobowości pacjenta, poziom jego odporności na stres oraz sprawność intelektualna. Testy najczęściej polegają na ustosunkowywaniu się przez pacjenta do pewnych stwierdzeń odpowiedziami TAK lub NIE, bądź poprzez zaznaczenie punktu na skali z różnymi stopniami od NIGDY do ZAWSZE. W trakcie tych badań określana jest również szybkość reakcji na przedstawiane problemy. Z kolei w części sprawnościowej bada się szybkość reakcji, koordynację wzroku i słuchu oraz poziom koncentracji pacjenta. W tej części do badań wykorzystuje się specjalne urządzenia. Często badania psychologiczne obejmują też rozmowę z psychologiem