Jak przebiega terapia integracji sensorycznej u dzieci?

W pierwszych latach życia dziecka ilość bodźców płynących z zewnątrz jest ogromna. Umysł musi więc prawidłowo łączyć wrażenia, aby możliwe było zorientowanie się w rzeczywistości. Nie zawsze proces organizacji docierających do mózgu informacji zmysłowych przebiega prawidłowo i czasem niezbędna jest terapia integracji sensorycznej, która pozwoli na scalenie wszystkich zmysłów dziecka. Jak przebiega terapia integracji sensorycznej u dzieci?

SI, czyli organizacja docierających do mózgu sygnałów zmysłowych

Na początku warto wyjaśnić, na czym polega integracja sensoryczna, aby lepiej zrozumieć przebieg procesu terapeutycznego. Już w życiu płodowym dziecko zaczyna odbierać bodźce zmysłowe, jednak integracja sensoryczna jest najbardziej intensywna w pierwszych trzech latach życia dziecka. Odpowiednio wykształcona pozwala na odbieranie świata wszystkimi zmysłami, a także prawidłowe reakcje na otaczającą rzeczywistość.

Co ważne, prawidłowa integracja sensoryczna sprawia, że nie jesteśmy świadomi istnienia skomplikowanych procesów zachodzących w naszym układzie nerwowym i dotyczących np. mowy, percepcji wzrokowej lub postawy ciała. Mózg rozpoznaje, interpretuje oraz segreguje informacje płynące z receptorów, a następnie podejmuje odpowiednie działania. Tymczasem jeśli procesy integracji sensorycznej zostaną zaburzone, przetwarzanie informacji zmysłowych nie jest prawidłowe, a więc w odpowiedzi na wyzwania otoczenia pojawiają się nieadekwatne zachowania. A od prawidłowej pracy wszystkich układów i receptorów, a także prawidłowego przetwarzania bodźców zależy prawidłowe funkcjonowanie w otaczającym nas świecie – dlatego terapia integracji sensorycznej u dzieci jest tak ważna.

Terapia integracji sensorycznej, czyli nauka przez zabawę

Przed rozpoczęciem terapii niezbędne jest spotkanie z rodzicami obejmujące szczegółowy wywiad, praca z samym dzieckiem, a także spotkanie podsumowujące. W trakcie trzech spotkań terapeuta ocenia, na jakie bodźce system nerwowy dziecka ma największe zapotrzebowanie. Na tej podstawie dobierane są ćwiczenia i zadania, które nie są ani zbyt łatwe, ani zbyt trudne – dzięki temu nie tylko poprawia się działanie systemu nerwowego, ale również poczucie własnej wartości dziecka.

W przeciwieństwie do innych metod terapii terapia integracji sensorycznej pochłania dziecko bez reszty. Na specjalnej sali wyposażonej w odpowiedni sprzęt oraz pomoce służące do stymulacji zmysłów dziecko bawi się, a jednocześnie w sposób kontrolowany odbiera wrażenia zmysłowe płynące z receptorów wzrokowych, słuchowych, smakowych, dotykowych, proprioceptywnych oraz przedsionkowych, czyli odpowiadających za zmysł równowagi oraz czucia głębokiego – wyjaśnia specjalista z Centrum Terapii Nowoczesnej SENSORIUM z Warszawy. – Dlatego terapię integracji sensorycznej nazywa się „zabawą naukową” – dodaje.

Co ważne, prawidłową pracę mózgu wspiera aktywność ruchowa, dlatego dziecko podczas terapii nie tylko odbiera bodźce zmysłowe, na które wykazuje największe zapotrzebowanie, ale również zwiększa swoją sprawność fizyczną. Terapia sensoryczna jest wszechstronna, ponieważ pozwala na organizację wszystkich zmysłów, również tych związanych z czuciem głębokim oraz zmysłem równowagi. Wśród zadań, które są wykonywane w ramach terapii SI, możemy wyróżnić np. dotykanie różnego rodzaju przedmiotów, smakowanie potraw, ćwiczenia obejmujące odmienne aktywności (skakanie, pełzanie, wspinanie, turlanie), malowanie rękami i stopami, a także ciasne zawijanie w koc lub delikatne bujanie.

Korzyści z terapii sensorycznej

Nauka przez zabawę niesie ze sobą wiele korzyści. U dziecka stopniowo maleje nadpobudliwość, poprawia się koncentracja, motoryka, poczucie równowagi, koordynacji oraz koordynacji wzrokowo-ruchowej. Bodźce, na które dziecko w szczególności jest nadwrażliwe (np. głośne dźwięki, określone zapachy lub smaki) mniej zaburzają jego działania. Dziecko lepiej słucha, wypełnia polecenia, a także chętniej podejmuje się nowych działań. Poprawia się mowa, umiejętność czytania i pisania (a jeśli dziecko nie umie czytać/pisać, terapia integracji sensorycznej stwarza odpowiednią bazę do rozwoju tych umiejętności). Zwiększa się również poczucie własnej wartości oraz poprawia sprawność fizyczna. Ostatecznie dziecko lepiej się rozwija, a jednocześnie w wieku szkolnym nie pojawiają się zaburzenia, które mogą prowadzić do problemów z nauką.