Skąd pochodzi lateks?

Naturalny lateks powstaje z soku mlecznego roślin kauczukodajnych. Sok mleczny poddawany jest obróbce, a dokładniej stabilizowany substancjami alkalicznymi, takimi jak amoniak. Ostateczny produkt, który wykorzystywany jest w przemyśle, uzyskiwany jest przez zagęszczenie zawartości kauczuku. A czym jest lateks syntetyczny i kiedy powstał? Jak wyglądała historia lateksu, który jest dziś tak popularnym materiałem?

Historia lateksu

Choć o właściwościach soku mlecznego roślin kauczukodajnych wiedziano już wtedy, warto zacząć od pewnej ciekawostki. W XVIII pewien francuski podróżnik zwrócił uwagę na piłeczki, których używali do gry Aztekowie i Majowie. Materiałem, z którego były wykonane piłeczki, był kauczuk z soku mlecznego drzew. Okazało się, że Południowoamerykańscy Indianie z mieszanek kauczuku z dodatkiem fragmentów różnych roślin wytwarzali też... podeszwy do swoich butów. Niektórzy nazywają ten proces pierwotną wulkanizacją. Pod koniec wieku XVIII lateks był wykorzystywany na przykład do produkcji przeciwdeszczowych peleryn, jednak był to materiał niestabilny. Pierwszy przełom nastąpił w roku 1839, gdy Karol Goodyear odkrył, że kawałek lateksu wrzucony do pojemnika z niektórymi chemikaliami na dużo dłużej zachowuje później swoje właściwości. Od tego czasu próbowano wynaleźć lateks syntetyczny. Podobno badania nad wynalezieniem sztucznego lateksu przyspieszyła II wojna światowa. W 1942 roku Amerykanom udało się opracować formułę syntetycznego lateksu i to był przełom kolejny. Lateks syntetyczny bardzo szybko zdobył popularność i zaczęto wykorzystywać ten materiał do produkcji przeróżnych wyrobów.

Czym jest lateks syntetyczny?

Zerkając do najpopularniejszej internetowej encyklopedii, możemy przeczytać, że syntetyczny lateks jest otrzymywany przez polimeryzację określonych monomerów i zatężenie powstałego koloidu. Brzmi skomplikowanie? W bardzo dużym uproszczeniu reakcję tę możemy porównać do łączenia się ze sobą oczek łańcucha. Monomery (oczka) łączą się ze sobą w łańcuch (polimer). Jak mówi nam przedstawiciel firmy Larkis z Dobczyc, wyroby z mieszanek lateksowych mogą mieć różne właściwości. I tak na przykład kauczuki ogólnego przeznaczenia charakteryzują bardzo dobre właściwości fizyko-mechaniczne, dobra odporność na ścieranie oraz dobra odporność na kwasy i zasady. Stosowane są na przykład do produkcji wyrobów medycznych, korków, płytek, czy detali pracujących dynamicznie, jak amortyzatory. Kauczuki, które mają dobrą odporność na oleje i smary pochodzące z ropy naftowej, stosowane są w przemyśle samochodowym, lotniczym i chemicznym, wykorzystywane są na przykład do uszczelniania urządzeń. W budownictwie świetnie sprawdzają się gumy o dobrej odporności na warunki atmosferyczne i promieniowanie UV. Na koniec dodajmy, że wyroby, których bazą jest lateks syntetyczny, nazywamy często zamiennie wyrobami lateksowymi, kauczukowymi, gumowymi i nie jest to błędem – w końcu naturalny lateks pozyskiwany jest z roślin kauczukodajnych, a gumą nazywamy w przemyśle materiały o właściwościach lateksu.